Historia Oksfordu
Pierwsze wzmianki:
Oxford, położony nad rzeką Tamizą w południowo-wschodniej Anglii, jest jednym z najstarszych miast w kraju. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza, około VIII-IX wieku. Nazwa „Oxford” pochodzi od anglosaskiego „Oxenaforda”, co oznacza „brodę dla wołów” – miejsce, gdzie bydło mogło przejść przez rzekę.
Prawa miejskie:
Oxford formalnie otrzymał prawa miejskie w XIII wieku, co umożliwiło mu rozwój jako ośrodek handlowy i administracyjny. Wzrost znaczenia miasta był ściśle powiązany z powstaniem i rozwojem Uniwersytetu Oxfordzkiego, którego początki sięgają XII wieku (około 1096–1167).
Rozwój:
W ciągu wieków Oxford rozwinął się jako centrum edukacyjne, intelektualne i religijne. Uniwersytet Oxfordzki przyciągał studentów i uczonych z całej Europy, co wpływało na rozwój architektury, nauki i kultury miasta. Oxford stał się również ważnym ośrodkiem handlu i rzemiosła. Miasto doświadczyło zarówno okresów prosperity, jak i trudności, takich jak wojny domowe czy epidemie.
Teraźniejszość:
Dzisiaj Oxford to nowoczesne miasto łączące historyczną architekturę z dynamicznym rozwojem technologicznym i naukowym. Uniwersytet pozostaje jednym z najważniejszych na świecie, a miasto jest także siedzibą licznych instytutów badawczych i firm z sektora technologicznego. Oxford jest popularnym miejscem turystycznym, oferującym liczne zabytki, muzea, ogrody i kulturalne wydarzenia.
Jak dojechać do Oxfordu?
Z Londynu najprostsza i najwygodniejsza droga do Oksfordu to podróż autobusem. Trasę Londyn – Oxford – Londyn obsługuje renomowany przewoźnik Oxford Tube. Czas trwania to około 2h.
To komfortowe, piętrowe autobusy z klimatyzacją, Wi-Fi i portami USB, które w ciągu około godziny zawiozą Was z przystanku Victoria Station w Londynie prosto do centrum Oxfordu.
Gdzie kupić bilety?
Bilety można zakupić online:
Można także kupić bilety bezpośrednio u kierowcy, choć bywają wtedy minimalnie droższe. Ta opcja daje jednak większą elastyczność – nie trzeba trzymać się ściśle wybranej godziny powrotu.
Uwaga.
Przystanek dla autobusu ma nr 10 i znajduje się na ulicy Buckingham Palace Rd. Niedaleko dworca autobusowego Victoria.
Kiedy najlepiej pojechać?
Warto wybrać się do Oxfordu wcześnie rano. Miasto zaczyna tętnić życiem około godziny 8:00–9:00. Wcześniejsze godziny to doskonała okazja, aby:
- pospacerować po pustych uliczkach,
- zrobić piękne zdjęcia architektury,
- zobaczyć historyczne budynki bez tłumów turystów i studentów.
Architektura.
Oxford to zabytkowe miasto uniwersyteckie, w którym przeplatają się liczne style architektoniczne – od średniowiecznego gotyku i klasycznego renesansu, przez georgiański umiar, aż po neogotyk i nowoczesne formy współczesnej architektury akademickiej.
Gotyk akademicki (Collegiate Gothic) / neogotyk angielski
Elementy charakterystyczne:
- Ciosany kamień i cegła – typowe dla budownictwa uniwersyteckiego z XVII–XIX w.
- Ostre dachy i szczyty (dwuspadowe, łamane) – klasyczne dla gotyku.
- Witrażowe okna ołowiane (leadlight windows) – z romboidalnymi szybami, często w czarnej ramie.
- Drewniane lub kamienne ganki i bramy – dodające monumentalnego charakteru.
- Bujna winorośl porastająca ściany – bardzo typowa dla college’ów w Oxfordzie i Cambridge.
- Bruki i kuty płot – detal urbanistyczny nawiązujący do czasów wiktoriańskich.
Neoklasycyzm
Cechy neoklasycyzmu widoczne na zdjęciu:
- Monumentalny portyk z kolumnami jońskimi – to bezpośrednie nawiązanie do klasycznej architektury greckiej i rzymskiej.
- Symetria fasady – uporządkowana, harmonijna, typowa dla stylów klasycznych.
- Balustrady attykowe (na dachu) – również inspirowane renesansem i klasycyzmem.
- Gzymsy i proste formy – brak barokowej dekoracyjności, na rzecz powściągliwej elegancji.
Gregoriański / Edwariański Barok
Cechy gregoriańskie widoczne na zdjęciu:
- 1. Czerwona cegła z jasnymi obramowaniami
- Charakterystyczna dla stylu georgiańskiego i edwardiańskiego.
- Jasny kamień (lub imitacja piaskowca) wokół okien, narożników i wejścia.
- 2. Symetryczna fasada
- Centralny ryzalit (wysunięta część z wejściem) z klasycznymi kolumnami i gzymsem.
- Okna ustawione rytmicznie – typowy układ w duchu klasycznym.
- 3. Duże, pionowe okna szprosowe
- Styl georgiański często wykorzystywał wysokie, prostokątne okna z podziałem.
- 4. Żelazna, dekoracyjna brama i ogrodzenie
- Ozdobne kowalstwo artystyczne było typowe dla budynków użyteczności publicznej z epoki edwardiańskiej (1901–1914).
Tudor
Charakterystyczne cechy stylu Tudor widoczne na zdjęciu:
- Konstrukcja szkieletowa (timber frame) – drewniane belki widoczne na fasadzie, z wypełnieniem z jasnego tynku.
- Zdobne, krzyżujące się belki – nie tylko konstrukcyjne, ale i dekoracyjne.
- Wystające piętro (jettying) – górna kondygnacja wysunięta poza dolną, typowa dla XVI-wiecznych domów.
- Małe szyby i ołowiowe szprosy w oknach – dawniej robione z osobnych kawałków szkła.
- Wielospadowy dach z wysokimi szczytami – podkreślający pionową strukturę budynku.
- Drewniane wsporniki i detal snycerski – często ręcznie rzeźbione.
Co warto zwiedzić i zobaczyć w Oxfordzie?
Oxford to miasto pełne historii, ogrodów, uczelni i niezwykłej atmosfery. Oto lista najciekawszych miejsc do zobaczenia w Oxfordzie, podzielona tematycznie:
🏛️ Muzea w Oksfordzie
- Ashmolean Museum – najstarsze muzeum publiczne w Wielkiej Brytanii; sztuka, archeologia, starożytności.
- Pitt Rivers Museum – wyjątkowa kolekcja antropologiczna i etnograficzna.
- Museum of Natural History – dinozaury, minerały, ewolucja, zoologia.
- Museum of the History of Science (History of Science Museum) – dawne przyrządy naukowe, m.in. astrolabia, mikroskopy, narzędzia Einsteina.
- Museum of Oxford – historia miasta i jego mieszkańców.
- Bate Collection of Musical Instruments – instrumenty muzyczne z różnych epok.
- Modern Art Oxford – nowoczesna i współczesna sztuka wizualna.
- The Story Museum – muzeum poświęcone literaturze dziecięcej i opowieściom.
- Oxford University Museum of the History of Science – kolekcje naukowe (często uznawane za tożsame z History of Science Museum).
- Weston Library Exhibitions – wystawy skarbów Biblioteki Bodlejańskiej.
- Science Oxford Centre – nauka i technologie dla dzieci i rodzin.
- Christ Church Picture Gallery – włoskie malarstwo renesansowe.
🏰 Inne atrakcje turystyczne w Oksfordzie
🏛 Uniwersytet i kolegia:
- University of Oxford – najstarszy uniwersytet anglojęzyczny.
- Radcliffe Camera – kultowa okrągła biblioteka.
- Bodleian Library – jedna z najstarszych bibliotek w Europie.
- Sheldonian Theatre – teatr projektu Christophera Wrena.
- University Church of St Mary the Virgin – z wieżą widokową na miasto.
- Divinity School – gotycka sala wykładowa.
🏰 Zabytki i miejsca historyczne:
- Oxford Castle & Prison – zamek i dawne więzienie, z przewodnikami w strojach historycznych.
- Carfax Tower – wieża z widokiem na miasto, dawna dzwonnica.
- Martyrs’ Memorial – pomnik męczenników reformacji.
- Bridge of Sighs – malowniczy most między budynkami Hertford College.
🌳 Ogrody i przyroda:
- University of Oxford Botanic Garden – najstarszy ogród botaniczny w Wielkiej Brytanii.
- Christ Church Meadow – tereny zielone nad rzeką.
- University Parks – rozległy park uniwersytecki.
🛶 Rzeki i kanały:
- Rejsy po Tamizie lub rzece Cherwell – łódki, punty, rowery wodne.
- Magdalen Bridge Boathouse – wypożyczalnia puntów.
🎭 Inne atrakcje:
- Covered Market – zabytkowa hala targowa z XVIII w.
- Blackwell’s Bookshop – legendarna księgarnia akademicka.
- Oxford Town Hall – ratusz i sala wystawowa.
- The Eagle and Child Pub – ulubione miejsce spotkań Tolkiena i Lewisa.
- Alice’s Shop – sklepik związany z „Alicją w Krainie Czarów”.
University Parks
University Parks w Oxfordzie to rozległy teren zielony należący do Uniwersytetu Oksfordzkiego, idealny na spacer, piknik lub aktywny wypoczynek. Przez park malowniczo przepływa rzeka Cherwell, nadając przestrzeni naturalny, spokojny charakter. Na terenie parku znajdują się liczne obiekty sportowe, w tym korty tenisowe oraz boiska do rugby i krykieta.
Całość jest starannie utrzymana – zadbane aleje, kwietniki i trawniki świadczą o pracy zespołu ogrodników. University Parks to miejsce, które zachwyca o każdej porze roku – pełne urokliwych zakątków idealnych na romantyczne spacery, sesje fotograficzne oraz rodzinne chwile w plenerze.
To również idealna przestrzeń na chwilę wytchnienia po zwiedzaniu miasta – z dala od zgiełku, a jednocześnie w samym sercu Oxfordu. Bez względu na to, czy szukasz miejsca do odpoczynku, inspiracji do zdjęć, czy cichego zakątka na lunch na świeżym powietrzu, University Parks na pewno Cię nie zawiedzie. Warto tu zajrzeć choćby na chwilę – i zostać na dłużej, niż się planowało.
Adres:
University Parks
S Parks Rd, Oxford OX1 3RF
Oxford Botanic Garden.
Oxford Botanic Garden – najstarszy ogród botaniczny w Wielkiej Brytanii
Oxford Botanic Garden to wyjątkowe miejsce – najstarszy ogród botaniczny w Wielkiej Brytanii, założony w 1621 roku. Choć nie dorównuje wielkością takim miejscom jak Kew Gardens w Londynie czy nawet Wesley Garden, ma w sobie coś szczególnego.
To było jedno z ulubionych miejsc spacerowych J.R.R. Tolkiena oraz C.S. Lewisa, autora „Opowieści z Narnii”. Trudno się dziwić – ogród tchnie spokojem, historią i dzikim pięknem.
Choć niektóre części wydają się lekko zaniedbane – zarośnięte rabaty, nieprzycięte krzewy – właśnie to nadaje ogrodowi naturalnego uroku. W takich zakątkach można natknąć się na niespodziewanych mieszkańców – podczas mojej wizyty między wysokimi trawami przemknął lis.
To miejsce ma swój klimat – spokojny, nieco tajemniczy, a jednocześnie przyjazny. Idealne na cichy spacer z nutą inspiracji.
Adres:
Oxford Botanic Garden
Rose Ln, Oxford OX1 4AZ
Christ Church, i Katedry Oksfordu.
Pierwotnie klasztor założony w VIII–XII w., przekształcony w kaplicę książęcą (Cardinal’s College) przez Wolseya, następnie przez Henryka VIII jako katedra i college Christ Church w 1546 roku. Ponadto wieży – Tom Tower – zaprojektowanej przez Sir Christophera Wrena, z dzwonem Great Tom bijącym 101 razy co wieczór jako tradycyjny sygnał odgórny dla studentów.
Adres:
St Aldate’s
Oxford OX1 1DP
Oxford University Museum of Natural History.
Mieści się w przepięknym, neogotyckim budynku z XIX wieku, który sam w sobie jest architektoniczną perełką. Zostało wybudowane w latach 1855–1860, a uroczyste otwarcie nastąpiło w 1860 roku.
Kilka ciekawych informacji:
- Budynek muzeum jest doskonałym przykładem wiktoriańskiej architektury neogotyckiej – zaprojektowany przez Benjamina Woodwarda i Thomasa Newena.
- Muzeum jest również siedzibą kolekcji entomologicznej, paleontologicznej, zoologicznej i mineralogicznej Uniwersytetu Oksfordzkiego.
- Wnętrze imponuje żeliwną konstrukcją z dekoracyjnymi kolumnami, z których każda symbolizuje inny gatunek drzewa.
- W 1860 roku w muzeum odbyła się słynna debata o teorii ewolucji, podczas której spotkali się zwolennicy Darwina i jego przeciwnicy, w tym biskup Samuel Wilberforce i biolog Thomas Huxley.
- W zbiorach muzeum znajdują się m.in. szkielet dodo – wymarłego ptaka z Mauritiusa – oraz znalezione w Anglii dinozaury jak Megalozaur.
Adres:
Parks Rd
Oxford OX1 3PW
Ashmolean Museum
To najstarsze publiczne muzeum w Wielkiej Brytanii, otwarte w 1683 roku. Posiada imponującą kolekcję sztuki i starożytności z całego świata, w tym egipskie mumie, sarkofagi, rzeźby, ceramikę, a także dzieła sztuki europejskiej i azjatyckiej.
Główne działy muzeum:
- Starożytna sztuka i archeologia – Egipt, Grecja, Rzym, Bliski Wschód, Mezopotamia.
- Sztuka orientalna – Chiny, Japonia, Indie, świat islamu.
- Sztuka europejska – malarstwo, rzeźba, ceramika, meble, rzemiosło artystyczne.
- Grafika i rysunek – m.in. szkice Leonarda da Vinci, Rafaela, Michała Anioła.
- Numizmatyka – jedna z największych kolekcji monet na świecie.
- Historia Oksfordu i nauki – instrumenty naukowe, dokumenty, eksponaty lokalne.
Trzy najciekawsze eksponaty:
- Kamień z Amarny – tablica z czasów faraona Echnatona, pokazująca przejście Egiptu do monoteizmu.
- Papirus Egipski z Księgi Umarłych – wyjątkowo dobrze zachowany tekst pogrzebowy sprzed ponad 3000 lat.
- Autoportret van Dycka – jedno z najważniejszych dzieł sztuki flamandzkiej w kolekcji.
Adres:
Beaumont St
Oxford OX1 2PH
Museum of Oxford
Lokalne muzeum miejskie poświęcone historii Oxfordu i jego mieszkańców. Zostało otwarte w 1975 roku i mieści się w zabytkowym ratuszu (Town Hall) w centrum miasta. Jego celem jest ukazanie dziejów codziennego życia mieszkańców – od czasów rzymskich aż po współczesność – z naciskiem na rozwój miasta, przemiany społeczne oraz lokalne tradycje i wydarzenia.
Główne działy muzeum:
- Historia społeczna i miejska – rozwój miasta Oxford, historia transportu, edukacji i życia codziennego.
- Lokalne postacie i społeczności – opowieści mieszkańców, zdjęcia, stroje, przedmioty codziennego użytku.
- Kultura i przemiany społeczne – działalność społeczna, życie studentów, ruchy społeczne i lokalne inicjatywy.
Trzy najciekawsze eksponaty:
- Replika średniowiecznego zegara z Carfax Tower – pokazująca dawny sposób mierzenia czasu w Oxfordzie.
- Kolekcja lokalnych artefaktów rzymskich i saksońskich – w tym ceramika i ozdoby znalezione w rejonie miasta.
- Wystawa poświęcona kobietom w Oxfordzie – prezentująca wkład kobiet w życie społeczne i naukowe miasta na przestrzeni wieków.
Adres:
St Aldate’s
Oxford OX1 1BX
Oxford Castle & Prison
Fascynujące miejsce, które łączy w sobie tysiącletnią historię zamku i więzienia. Zamek został zbudowany przez normańskiego barona Roberta d’Oilly około 1071 roku jako element umacniania władzy Wilhelma Zdobywcy w Anglii. Od średniowiecza aż do 1996 roku pełnił funkcję więzienia – najpierw królewskiego, potem miejskiego. Po jego zamknięciu przekształcono go w atrakcję turystyczną, która dziś stanowi połączenie muzeum, wieży widokowej i przestrzeni wystawowej.
Działy i typy eksponatów:
- Historia zamku od czasów normańskich do współczesności
- Codzienne życie więźniów i strażników w różnych epokach
- Metody karania, tortur i egzekucji w dawnej Anglii
- Archeologiczne znaleziska z terenu zamku i więzienia
Trzy najciekawsze atrakcje:
- Zachowane cele więzienne i rekonstrukcje przesłuchań – realistyczna podróż w czasie, pozwalająca poczuć grozę życia za kratami.
- St George’s Tower – jedna z najstarszych budowli w Oksfordzie, z której rozciąga się wspaniały widok na miasto.
- Cela Mary Blandy – historia kobiety skazanej i straconej za otrucie ojca w XVIII wieku.
Adres:
44-46 Oxford Castle
Oxford OX1 1AY